Economi gylchol – MDF Recovery (MDFR)
Gyda’i fryd ar greu economi gylchol gyntaf y byd ar gyfer ffibrau pren o ansawdd uchel wedi’u hadfer o wastraff, mae MDF Recovery wedi datblygu proses arloesol ac effeithiol i ailgylchu bwrdd ffibr dwysedd canolig (MDF)
Awdur: Woodknowledge Wales
Cafodd yr astudiaeth achos hon ei hysgrifennu fel rhan o’r prosiect Cartrefi o Bren Lleol a chafodd ei hariannu gan Lywodraeth Cymru
Cyflwyniad
Gyda’i fryd ar greu economi gylchol gyntaf y byd ar gyfer ffibrau pren o ansawdd uchel wedi’u hadfer o wastraff, mae MDF Recovery wedi datblygu proses arloesol ac effeithiol i ailgylchu bwrdd ffibr dwysedd canolig (MDF). Helpodd partneriaethau allweddol yn y diwydiant i esblygu’r arloesedd ar raddfa fainc hwn yn ddatrysiad ailgylchu ‘o’r dechrau i’r diwedd’ cwbl weithredol ar gyfer y diwydiant bwrdd panel MDF.
Mae bwrdd ffibr wedi’i wneud yn gyfan gwbl o bren gwyryfol. Daw rhywfaint o hyn ar ffurf boncyffion sy’n cael eu dadrisglo a’u naddu ar y safle, mae’r gweddill yn cael ei brynu ar ffurf naddion e.e. gweddillion melin lifio. Mae cyflenwadau pren gwyryfol dan bwysau ledled y byd wrth i’r galw gynyddu. Mae’r sector prosesu coed yn wynebu heriau aruthrol oherwydd prisiau cynyddol, ansicrwydd cyflenwadau, a galw cynyddol i warchod coedwigoedd. Mewn ymateb, mae ffibr wedi’i ailgylchu (rMDF) sy’n deillio o MDF gwastraff yn cyflwyno ffynhonnell ddeunydd crai arloesol, effeithlon o ran ynni, a dibynadwy ar gyfer gweithgynhyrchwyr MDF ac amrywiol gymwysiadau gwerth uchel, fel inswleiddio thermol.
Cyfranogwyr allweddol a dyfyniadau
Mae MDF Recovery Ltd
Mae MDF Recovery Ltd wedi datblygu proses arloesol ac effeithiol i adfer ffeibr o MDF syn wastraff. Mae cyflenwadau pren crai dan bwysau ledled y byd wrth i’r galw gynyddu a bod cyflenwadau’n brin. Mae prisiau’n codi ac ansicrwydd ynghylch y cyflenwad, ynghyd â phwysau cynyddol i gynnal coedwigoedd sefydlog, yn herio pob elfen o’r sector prosesu coed.
“Mae’r cymorth rydw i wedi’i gael gan y Ganolfan BioGyfansoddion dros y blynyddoedd wedi bod yn amhrisiadwy. Fe wnaeth y llinell MDF ar raddfa beilot ganiatáu i mi ddangos y gellir ail-ymgorffori ffibrau MDF wedi’u hadfer yn llwyddiannus nid yn unig ar raddfa labordy ond ar raddfa beilot mewn paneli newydd. Dyma’r math o raddfa y mae angen i chi ei dangos i gwsmeriaid posibl i ddangos nad yw eich syniad yn ddamcaniaethol yn unig ond yn bosibl ei fod yn fasnachol hyfyw”
Craig Bartlett, Rheolwr Gyfarwyddwr MDFR
Canolfan Biogyfansoddion, Prifysgol Bangor
Mae’r Ganolfan Biogyfansoddion (BC) wedi’i chydnabod fel Canolfan Ragoriaeth Ewropeaidd yn y sector cynhyrchion coedwigaeth. Mae gan BC hanes o gynorthwyo cwmnïau i ddatblygu technolegau a chynhyrchion newydd ers dros 30 mlynedd. Mae BC ac MDFR wedi bod yn cydweithio ers dros ddeng mlynedd fel partneriaid Ymchwil a Datblygu. Mae’r gweithgaredd cyfredol yn canolbwyntio ar nodi a dadansoddi marchnadoedd posibl newydd ar gyfer ffibrau MDF wedi’u hailgylchu.
“Fe wnaethon ni weithio gyda Craig yn y camau cynnar iawn pan oedd yn sefydlu ei gwmni. Allwedd i’r cyfranogiad hirdymor hwn yw ein gwybodaeth dechnegol ar ddeunyddiau pren a’r capasiti sydd gennym gyda’n hoffer labordy a graddfa beilot. Mae mynediad at y wybodaeth a’r offer hwn wedi helpu Craig i ddangos ei ddull ar gyfer adfer ffibr ac wedi dangos i fuddsoddwyr posibl pa gymwysiadau eraill y gellir eu datblygu gyda’i ffibrau wedi’u hailgylchu.”
Dr Rob Elias sy’n arwain y Ganolfan Biogyfansoddion yng Ngogledd Cymru
IMAL PAL
Mae PAL Group yn gyflenwr a datblygwr technoleg byd-eang, sy’n arbenigo mewn dylunio atebion technolegol, peiriannau a llinellau cynhyrchu cyflawn ar gyfer pedwar prif faes busnes: paneli pren, pecynnu pren wedi’i wasgu, pelenni ac ynni ac ailgylchu pren a thrin gwastraff.
Mae’r bartneriaeth rhwng PAL ac MDFR yn rhoi hawliau unigryw i PAL i integreiddio’r broses MDFR â’i thechnolegau glanhau ac ailgylchu pren sy’n arwain y farchnad ei hun. Am y tro cyntaf, bydd cwsmeriaid yn y diwydiant byrddau panel yn gallu nodi datrysiad ailgylchu cyflawn ‘o’r dechrau i’r diwedd’ ar gyfer y ffrwd wastraff heriol hon.
“Rydym wrth ein bodd yn gallu cynnig integreiddio proses unigryw MDFR â thechnoleg ailgylchu flaenllaw yn y farchnad PAL i’n cwsmeriaid ledled y byd. Mae gan PAL hanes o ddarparu arloesedd parhaus i’r diwydiant paneli pren. Mae’r bartneriaeth ag MDFR yn rhoi ateb cost-effeithiol a phwysig i gwsmeriaid newydd a phresennol i faterion deunydd, peirianneg, ariannol a’r farchnad sy’n effeithio ar eu busnesau.” Antonio Dal Ben, Is-lywydd a Phrif Weithredwr PAL.
W Howard Ltd
Mae W Howard Limited yn wneuthurwyr mowldinau MDF gyda thri ffatri weithgynhyrchu yng Nghymru, Lloegr ac Iwerddon. Mae’r cynhyrchion yn cynnwys sgertins, architrafau, byrddau ffenestri, paneli waliau, casinau drysau a leininau drysau. Mae’r ystod cynnyrch yn cynnwys dros 160 o broffiliau a meintiau a gorffeniadau mewn gwyn wedi’i breimio, ei argaenu a’i lamineiddio. Yn ogystal ag ystod graidd eang o gynnig, mae W Howard hefyd yn cynhyrchu cynhyrchion pwrpasol.
“Mae ymrwymiad a buddsoddiad W Howard yn y ffatri gynhyrchu gyntaf sy’n defnyddio ein technoleg yn gam sylweddol ymlaen i MDF Recovery. Mae’r farchnad, llywodraethau a defnyddwyr i gyd yn awyddus i annog ailddefnyddio deunyddiau a’r economi gylchol. Nid yw MDF gwastraff – naill ai yn ystod y prosesu neu ar ddiwedd ei oes – yn broblem y mae’n rhaid delio â hi mwyach, ond yn adnodd gwerthfawr o ffibrau pren o ansawdd uchel. Edrychwn ymlaen at weld cynnyrch inswleiddio rhydd W Howard yn diwallu anghenion adeiladwyr tai a’r diwydiant adeiladu ledled y DU ac Iwerddon.” Craig Bartlett, MD, MDF Recovery
Woodknowledge Wales
Mae MDF Recovery a W Howard ill dau yn aelodau o Woodknowledge Wales. Ein nod yw dod â rhanddeiliaid ynghyd ar draws y gadwyn gyflenwi pren. Drwy ddigwyddiadau wedi’u hwyluso ac ymweliadau cymunedol, rydym yn annog ein rhanddeiliaid i rannu gwybodaeth a chynnydd ynghylch datblygiadau arloesol. Gall cynnig y cyfle i gyfarfod a sefydlu partneriaethau allweddol helpu i fynd ag arloesedd i’r lefel nesaf.
“Mae hwn yn gydweithrediad cyffrous iawn rhwng dau aelod o Woodknowledge Wales. Mae gwneud gwell defnydd o bren gwastraff yr un mor bwysig â thyfu mwy o goed. Yn ogystal â hynny, mae angen dirfawr ar y DU i gynhyrchu inswleiddio ffibr pren yn y cartref. Rwy’n falch iawn bod y prosiect arloesol hwn yn cyfuno cynhyrchu inswleiddio ac ailgylchu pren gwastraff yn digwydd yng Nghymru.” Gary Newman, Prif Weithredwr, Woodknowledge Wales
Naratif
Sefydlodd Craig Bartlett MDF Recovery (MDFR) i fynd i’r afael â’r broblem gynyddol o sut i ailgylchu MDF (bwrdd ffibr dwysedd canolig). Mae’r sector adeiladu yn defnyddio MDF yn helaeth mewn cymwysiadau mewnol fel ffitiadau siopau, dodrefn a cheginau. Fodd bynnag, ni fu unrhyw broses o’r blaen i ailgylchu MDF ar ddiwedd ei oes.
Gyda’i fryd ar greu’r economi gylchol gyntaf yn y byd ar gyfer ffibrau pren wedi’u hadfer o ansawdd uchel o wastraff, mae MDFR wedi cwblhau ymgyrch codi arian gwerth £2.3m yn ddiweddar i gefnogi’r broses o ehangu a defnyddio ei dechnoleg trwy bartneriaeth OEM. Mae’r cwmni’n defnyddio dulliau arloesol i ddatblygu dewis arall sy’n effeithlon o ran ynni ac sy’n gyfeillgar i’r amgylchedd yn lle tirlenwi a llosgi ar gyfer MDF gwastraff.
“Mae technoleg MDF Recovery yn unigryw, ac rydym wrth ein bodd ein bod wedi cael y drwydded unigryw ar gyfer cynhyrchu inswleiddio rhydd yn y DU ac Iwerddon. Fel cwmni, rydym bob amser yn chwilio am gynhyrchion newydd ac arloesol sy’n cyd-fynd â’n gweledigaeth o ‘gynhyrchion ym mhob cartref’. Dim ond cynyddu fydd y galw am ddeunyddiau adeiladu naturiol ac mae ychwanegu inswleiddio ffibr pren wedi’i ailgylchu yn ychwanegiad cyffrous at ein portffolio cynnyrch.”
Jonathan Grant, Prif Weithredwr y Grŵp, W Howard
Llif gwastraff MDF
Mae gweithgynhyrchwyr dodrefn a ffitiadau yn cynhyrchu symiau sylweddol o wastraff wrth iddynt drosi byrddau MDF newydd yn gynhyrchion. Mae gweithgynhyrchu MDF fel arfer yn creu hyd at 5% o sgrap. Yna, mae deunydd pellach yn mynd i mewn i’r llif gwastraff wrth i’r cynhyrchion hyn gyrraedd diwedd eu hoes. Hyd nes dyfodiad technoleg adfer MDF cost-effeithiol, roedd gweithgynhyrchwyr yn llosgi neu’n anfon gormod o’r gwastraff hwn i safleoedd tirlenwi.
Bob blwyddyn, mae cynhyrchu byd-eang yn cynhyrchu tua 75 miliwn tunnell o MDF, gyda thua miliwn tunnell yn cael ei gynhyrchu yn y DU. Mae’r mwyafrif helaeth, os nad y cyfan, o’r pren a ddefnyddir mewn cynhyrchu yn dod o’r DU. Dim ond mewn amgylchiadau eithriadol y mae caffel o dramor yn digwydd, pan fo’n gost-effeithiol. Er mwyn bodloni’r galw, mae cynhyrchu paneli MDF yn parhau i gynyddu tua 4.5% yn flynyddol. Gan nad oes unrhyw ffordd wedi bod o ailgylchu’r deunydd gwaddol hwn, mae dros 40 mlynedd o MDF eisoes wedi’i fewnosod mewn cynhyrchion ac adeiladau.
Adfer MDF
Mae proses ailgylchu MDF perchnogol MDF Recovery yn defnyddio technoleg gwresogi trydanol i wahanu’r ffibrau’n effeithiol o’r resin mewn paneli MDF dros ben a phaneli MDF gwastraff eraill. Mae’r dechnoleg yn darparu datrysiad dolen gaeedig sy’n adfer gwerth uwch o wastraff ac yn gwella effeithlonrwydd cynhyrchu wrth weithgynhyrchu paneli MDF wedi’u hailgylchu a/neu gynhyrchion eraill sy’n seiliedig ar ffibr.
Mae astudiaethau annibynnol wedi cadarnhau bod y ffibrau a adferwyd o’r un ansawdd uchel â ffibr pren gwyryfol ac yn berffaith addas ar gyfer eu hailintegreiddio yn ôl i’r broses gynhyrchu MDF ac fel deunydd crai i weithgynhyrchwyr cynhyrchion inswleiddio, cynhyrchion amnewid mawn, a deunyddiau pacio y gellir eu ffurfio.
Mae’r dechnoleg yn cynnig datrysiad ailgylchu effeithiol ar gyfer y diwydiant prosesu gwastraff. Mae’n adfer ffibr pren o ansawdd uchel o MDF gwastraff. Cyn bo hir, bydd gweithgynhyrchwyr partner yn troi’r ffibrau hyn yn MDF newydd a deunyddiau adeiladu eraill fel inswleiddio thermol. Mae’r deunyddiau inswleiddio eilaidd hyn yn cynnig dewis arall ecogyfeillgar yn lle gwlân mwynau, ffibr gwydr a phlastigau ar gyfer deunyddiau inswleiddio thermol.
Drwy ail-integreiddio ffibrau wedi’u hailgylchu i brosesau cynhyrchu paneli MDF, gall gweithgynhyrchwyr sicrhau cylcholdeb ffynonellau adnewyddadwy a lleihau eu dibyniaeth ar gyflenwad ffibrau gwyryfol. Drwy wneud hynny, gallant hefyd wrthbwyso cost cynnyrch crai a lleihau lefelau gwastraff sy’n mynd allan yn sylweddol.
O’r fainc i adfer MDF ar raddfa fasnachol
Mae’r cynnydd o raddfa fainc, trwy ymchwil a datblygu ar raddfa labordy a phrawf o gysyniad ar 150kg/awr, i ffatri gweithgynhyrchu prototeip cwbl weithredol wedi bod yn gyson ac wedi dibynnu ar berthnasoedd cydweithredol allweddol.
Mae MDFR wedi elwa o berthynas lwyddiannus a pharhaus â’r Ganolfan BioGyfansoddion (BC) ym Mhrifysgol Bangor, a’r Ganolfan Trosglwyddo Technoleg a redir gan BC ym Mharc Diwydiannol Mona ar Ynys Môn. Yna, ym mis Medi 2023, ffurfiodd MDFR bartneriaeth fyd-eang â PAL, rhan o’r gwneuthurwr offer rhyngwladol Eidalaidd IMAL PAL. Bydd y bartneriaeth hon nawr yn diwydiannu’r dechnoleg MDFR ac yn ei hintegreiddio i dechnolegau glanhau ac ailgylchu pren PAL i greu system gyflawn o’r dechrau i’r diwedd ar gyfer adfer ffibr o MDF gwastraff. Roedd symud i gyfleusterau newydd yn Wythenshawe, Manceinion, yn gyfle i’r cwmni wella a moderneiddio offer a gweithdrefnau hanfodol. Wrth wneud hynny, roedd yn gallu lleihau’r defnydd o ynni a gwella effeithlonrwydd prosesu.
Mae ymchwil a datblygu yn symud ymlaen yn gyflym. Y pwyslais presennol yw technoleg didoli ar gyfer gwastraff ac MDF diwedd oes, optimeiddio systemau cyflenwi deunydd crai, a chynyddu cynhyrchiant i 2.5t/awr a thu hwnt. Mae tîm MDF hefyd yn parhau i ymchwilio i ddatblygiadau mewn technoleg sychu, a gwelliannau parhaus i effeithlonrwydd prosesau. Wrth i ymdrechion arloesi a datblygu’r cwmni barhau, felly hefyd ei bortffolio helaeth o batentau.
Mae adeiladu cyfleuster ailgylchu MDF ar raddfa fasnachol cyntaf y DU ar y gweill, gan nodi carreg filltir arwyddocaol. Mae trafodaethau ar y gweill ar hyn o bryd i MDFR drwyddedu ei dechnoleg yn fyd-eang. Bydd y dechnoleg hon yn galluogi cwsmeriaid yn y diwydiant bwrdd panel i bennu datrysiad ailgylchu cyflawn ‘o’r dechrau i’r diwedd’ ar gyfer y llif gwastraff MDF.
Ailddefnyddio ffibrau i gynhyrchu inswleiddio ffibr pren rhydd
Mae inswleiddio naturiol yn un o’r sectorau marchnad sy’n tyfu gyflymaf yn Ewrop. Mewn marchnad sy’n tyfu ar gyfer deunyddiau adeiladu naturiol, mae gan ffibr pren lawer o fanteision gan gynnwys rhwyddineb defnydd, màs thermol, anadluadwyedd, ac apêl i adeiladwyr tai a defnyddwyr sy’n fwyfwy ymwybodol o CO2.
Ym mis Hydref 2023, sicrhaodd W Howard Ltd drwydded aml-flwyddyn i ddefnyddio’r dechnoleg ailgylchu MDFR i gynhyrchu inswleiddio ffibr pren ym marchnadoedd y DU ac Iwerddon. Bydd cyfleuster newydd yn Y Drenewydd, Powys yn dechrau cynhyrchu ddechrau’r flwyddyn nesaf.
