• Skip to primary navigation
  • Skip to main content

Woodknowledge Wales

Woodknowledge Wales

  • Facebook
  • LinkedIn
  • Twitter

Inspiring innovation through collaboration

  • About
    • Who We Are
    • Our Mission
    • What we do
  • Projects
    • Home-Grown Homes Project / Prosiect Cartrefi o Bren Lleol
    • Welsh Timber Windows
    • Investing in Afforestation
    • Procurement
  • Latest News
  • Members
    • Our Members
    • Membership Benefits
    • Join WKW
    • Ask our Network
  • Events
  • Resources
  • Contact Us
CYMRAEG
ENGLISH

Sut allai cadwyn gyflenwi pren sy’n seiliedig ar gynnyrch coedwigaeth leol fod o gymorth i ddarparu tai cymdeithasol carbon isel yng Nghymru?  Pa drawsnewidiadau sydd eu hangen ar draws y sectorau coedwigaeth, gweithgynhyrchu ac adeiladu tai er mwyn darparu cartrefi o’r fath ar raddfa fawr?  Pa ymyriadau sydd eu hangen i gael effaith drawsnewidiol ar y gadwyn gyflenwi o goed i gartref wedi’i wneud o bren?  Y rhain oedd y cwestiynau allweddol a gafodd eu hymchwilio gan y Prosiect Cartrefi a Dyfwyd Gartref mewn cydweithrediad agos â rhwydwaith o sefydliadau drwy’r gadwyn gyflenwi, gan gynnwys awdurdodau lleol a chymdeithasau tai yng Nghymru.

Wedi’i arwain gan Gyngor Sir Powys a’i gyllido gan Lywodraeth Cymru a Rhaglen Datblygu Gwledig yr UE, cyflawnwyd y prosiect gan Woodknowledge Wales, gyda phartneriaid prosiect Prifysgol Metropolitan Caerdydd, Coed Cymru a BM TRADA.  Cafodd ei lansio yn 2018 a’i gwblhau yn swyddogol ym mis Rhagfyr 2020.

Mae’r canfyddiadau a’r argymhellion allweddol yn cael eu crynhoi yn yr ▸▸ adroddiad terfynol.  Yn ychwanegol, datblygwyd ▸▸ offer a chanllawiau ymarferol ar gyfer datblygwyr tai cymdeithasol, penseiri a pheirianwyr, gweithgynhyrchwyr fframiau coed a phroseswyr coed, rheolwyr coedwigoedd a thirfeddianwyr.  Gellir cael rhestr lawn o allbynnau’r prosiect ar ▸▸ y dudalen adnoddau.

ADRODDIAD PROSIECT →

Cartrefi Carbon Oes Gyfan Sero-Net

Gall Cymru adeiladu tai cymdeithasol carbon sero-net drwy ddilyn pum egwyddor.  Mae hyn yn golygu ymdrin â charbon cychwynnol, y galw am ynni, y defnydd o ynni adnewyddadwy a charbon ymgorfforedig er mwyn lleihau’r allyriadau cyffredinol sy’n gysylltiedig ag unrhyw ddatblygiad arfaethedig.

Gall datblygwyr, cynllunwyr a gweithgynhyrchwyr gyrraedd carbon oes gyfan sero-net gyda’r canllawiau ategol.  Dylai’r Llywodraeth adolygu’r polisïau a gosod y fframwaith rheoleiddiol er mwyn darparu tai carbon oes gyfan sero-net drwy Gymru.

Lleihau carbon ymgorfforedig

Mae targedau mesur a lleihau carbon ymgorfforedig yn hanfodol:

  1. Allyriadau carbon cychwynnol (A1-A5 ac eithrio carbon a atafaelwyd) o lai na 300kgCO2c/m2.  Mae’r carbon yr ydym yn ei allyrru yn awr â llawer mwy o effaith na charbon a fydd yn cael ei allyrru yn y dyfodol.
  2. Carbon ymgorfforedig (A1 i C4) o lai na 350kgCO2c/m2 yn unol â Her 2030 Sefydliad Brenhinol Penseiri Prydain.

Gweler ▸▸ Canllawiau ynglŷn â Charbon Ymgorfforedig

Yn y lle cyntaf, dylai polisïau fynnu mesur ac yna cyflwyno targedau lleihau carbon ymgorfforedig.

Lleihau’r Galw am Ynni

  1. Cyfanswm arddwysedd defnydd ynni o lai na 35kWh/m2/blwyddyn
  2. Dull deunyddiau yn gyntaf gyda galw gwresogi gofod o lai na 15kWh/m2/blwyddyn yn unol â Her 2030 Sefydliad Brenhinol Penseiri Prydain.

Gweler ▸▸ Cartrefi Carbon Sero:  Atebion Coed ar gyfer Cymru  (dod yn fuan).

Dylid diwygio Rhan L er mwyn adlewyrchu’r targedau hyn mewn rheoliadau adeiladu cyfredol.

Defnyddiwch Ynni Adnewyddadwy Yn Unig

  1. Mae carbon isel yn golygu peidio â defnyddio nwy ac olew i wresogi ein cartrefi
  2. Defnyddio ffynonellau adnewyddadwy o drydan yn unig

Mae’r cymhorthdal biomas yn dargyfeirio coed o’r sectorau gweithgynhyrchu ac adeiladu a dylid adolygu hyn.   Dylid rhoi blaenoriaeth i ynni amgen fel ynni gwynt, ynni solar ac ynni llanwol yn lle tanwydd coed fel y defnydd lleiaf carbon-effeithlon o goed.

Lleihau’r Bwlch yn y Perfformiad

  1. Mae sicrhau ansawdd yn hanfodol i gynllunio adeiladu tai sy’n perfformio yn dda.
  2. Caffael ansawdd dros bris.
  3. Mabwysiadu gwerthusiad ôl-ddeiliadaeth er mwyn cadarnhau a datgelu perfformiad yr adeilad.
  4. Mesur y defnydd o ynni ar ôl o leiaf un flwyddyn o ddeiliadaeth ac adrodd am alw brig blynyddol yr adeilad.
  5. Cadarnhau data carbon ymgorfforedig ac adrodd am gyfartaledd blynyddol cynnwys carbon y gwres a gyflenwyd (kgCO2/kWh).

Gweler y ▸▸ Canllawiau ynglŷn â Pherfformiad Adeiladau

Dylai polisïau a rheoliadau adeiladu ar gyfer gwell adeiladu a dulliau mwy parod tuag at gyflawni fod angen mesur perfformiad ar ôl cwblhau yn seiliedig ar y canllawiau hyn.

Gwrthbwyso i lai na sero

Er mwyn cyflawni carbon oes gyfan sero-net, mae angen elfen o wrthbwyso.

  1. Dylid defnyddio ffactor diogelwch i’n harwain ni at lai na sero er mwyn ymdrin ag ansicrwydd mewn dulliau cyfrifo.
  2. Creu coetiroedd a defnyddio coed.
  3. Buddsoddi mewn capasiti ychwanegol o ynni adnewyddadwy oddi ar y safle.

Gweler ▸▸ Buddsoddi mewn Dal Carbon mewn Coetiroedd

Yn ychwanegol at goedwigaeth, dylid cydnabod carbon biogenig hefyd sy’n cael ei storio yn yr adeilad fel modd cadarn o wrthbwyso.

Gan adeiladu ar ddiffiniadau Carbon Oes Gyfan Sero-Net gan Gyngor Adeiladu Gwyrdd y Byd a LETI, mae pump o’r egwyddorion hyn yn sicrhau nad yw’r mesurau hyn yn unigol yn cael effaith niweidiol ar garbon oes gyfan, sef ymdrin â charbon cychwynnol, y galw am ynni, y defnydd o ynni adnewyddadwy a charbon ymgorfforedig.

Cyhoeddiadau sy’n derbyn sylw

CYHOEDDIADAU’R PROSIECT →

Prosiectau arloesol ar gyfer tai

Dewch o hyd i enghreifftiau o brosiectau tai pren yr ydym ni wedi gweithio arnyn nhw yn ystod yr ychydig flynyddoedd diwethaf. Edrychwch ar y wybodaeth ynglŷn ag adeiladu, cynnyrch arloesol, y defnydd o goed a dyfwyd gartref a gweithgynhyrchu yng Nghymru, effaith carbon a sut y mae adeiladau yn perfformio.

EDRYCH AR Y MAP AR GOOGLE →

Derbyn rhagor o wybodaeth

Edrychwch ar weminarau a hyfforddiant i’ch helpu chi ddefnyddio ein canllawiau a defnyddio canfyddiadau’r prosiect drwy’r flwyddyn.  Edrychwch ar gyflwyniadau a chanlyniadau o’n cynadleddau a’n gweithdai ar ein tudalen ▸▸ ddigwyddiadau. Dewch o hyd i’r holl erthyglau sy’n gysylltiedig â’n hymchwil ar dai, gweithgynhyrchu a choedwigaeth ar y dudalen ▸▸ newyddion. Dysgwch ragor am y prosiect a sut y daeth i fodolaeth, cwrdd â’n tîm ymchwil a darganfod am lywodraethiant a chyllid y prosiect, neu gwiriwch ein rhestr lawn o allbynnau ymchwil ar dudalen ▸▸ gefndir y prosiect.

Mae’r prosiect Cartrefi a Dyfwyd Gartref yn waith llawer o unigolion angerddol, amyneddgar a dyfalbarhaus mewn nifer o sefydliadau yng Nghymru a thu hwnt.  Hoffem ddiolch o galon i bob un ohonyn nhw sydd wedi bod ynghlwm â’r siwrnai hyd yma; p’un ai fel partner prosiect swyddogol, cyfwelai, cyfrannwr mewn gweithdy neu drwy ddarparu adborth ar ein canfyddiadau a’n hargymhellion.  Rydym yn hynod o ddiolchgar am eich holl gyfraniadau, eich canllawiau a’ch cyngor, ac yn bennaf oll am eich ymrwymiad anferth i gefnogi’r fenter hon.

Mae’r siwrnai yn parhau ac rydym yn edrych ar y ffyrdd gorau o weithredu, profi a gwella ein hoffer a’n hargymhellion ymhellach.  Mae eich adborth chi ynglŷn â’n canfyddiadau yn bwysig inni, cysylltwch os gwelwch yn dda: info@woodknowledge.wales.

Join our mailing list

SUBSCRIBE

Contact Us

Woodknowledge Wales Ltd
Ffarm Moelyci
Felin Hen Road
Tregarth
Gwynedd
LL57 4BB
Email:  info@woodknowledge.wales

Follow us

  • Facebook
  • LinkedIn
  • Twitter

Read our updated Privacy Policy
Copyright © 2022 Woodknowledge Wales.

We use cookies to ensure that we give you the best experience on our website. If you click OK and continue to use this site we will assume that you are happy with it.
OK Read More
Manage consent

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. These cookies ensure basic functionalities and security features of the website, anonymously.
CookieDurationDescription
cookielawinfo-checkbox-analytics11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics".
cookielawinfo-checkbox-functional11 monthsThe cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional".
cookielawinfo-checkbox-necessary11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary".
cookielawinfo-checkbox-others11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other.
cookielawinfo-checkbox-performance11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance".
viewed_cookie_policy11 monthsThe cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data.
Functional
Functional cookies help to perform certain functionalities like sharing the content of the website on social media platforms, collect feedbacks, and other third-party features.
Performance
Performance cookies are used to understand and analyze the key performance indexes of the website which helps in delivering a better user experience for the visitors.
Analytics
Analytical cookies are used to understand how visitors interact with the website. These cookies help provide information on metrics the number of visitors, bounce rate, traffic source, etc.
Advertisement
Advertisement cookies are used to provide visitors with relevant ads and marketing campaigns. These cookies track visitors across websites and collect information to provide customized ads.
Others
Other uncategorized cookies are those that are being analyzed and have not been classified into a category as yet.
SAVE & ACCEPT